ผลของการเดินจงกรมและการนวดต่ออาการเส้นประสาทส่วนปลายเสื่อมในผู้ที่มีภาวะ เส้นประสาทส่วนปลายเสื่อมจากเบาหวานชนิดที่ 2

Abstract

เส้นประสาทส่วนปลายเสื่อม (DPN) เป็นปัจจัยเสี่ยงหนึ่งต่อการเกิดแผลที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 (type-2
DM) เป็นที่ทราบกันว่าการเพิ่มการไหลเวียนเลือดที่เท้าด้วยการนวดและการออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนักที่เท้า เช่น การ
เดิน สามารถช่วยลดอาการ DPN ได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพิสูจน์ว่าการเดินจงกรมซึ่งเป็นการฝึกสมาธิร่วมกับการเดิน
สามารถลดอาการ DPN ในผู้ป่วย type-2 DM ได้เช่นเดียวกับการนวดหรือไม่ การศึกษานี้มีอาสาสมัครที่เป็น type-2 DM
เข้าร่วมทั้งหมด 26 คน อายุระหว่าง 42-69 ปี สุ่มแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มเดินจงกรม (WM) จำนวน 8 คน กลุ่มนวด (M)
และกลุ่มควบคุม (C) กลุ่มละ 9 คน โดยกลุ่ม WM และกลุ่ม M เข้าร่วมการฝึก 4 สัปดาห์ (30นาที/วัน, 3วัน/สัปดาห์) ทุกกลุ่ม
ได้รับคำแนะนำการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและรับการตรวจประเมินอาการ DPN ก่อนและหลังการฝึก ตัวแปรที่ใช้
แสดงถึงอาการ DPN สำหรับการศึกษานี้คือ ความสามารถในการรับความรู้สึกถึงแรงกด (pressure sense) ทดสอบด้วย 10
กรัม monofilament ที่ฝ่าเท้าข้างละ 10 ตำแหน่ง และการสั่นสะเทือน (vibration perception) ทดสอบด้วยส้อมเสียง 128
เฮิรตซ์ ที่โคนนิ้วหัวแม่เท้าโดยจับเวลาที่สามารถรับความรู้สึกสั่นได้นานเป็นวินาที เปรียบเทียบข้อมูลก่อนและหลังการฝึกด้วย
สถิติที่ไม่ใช้พารามิเตอร์ (Nonparametric Statistics) ผลการศึกษาพบว่า ก่อนการฝึกทั้ง 3 กลุ่มมี pressure sense และ
vibration perception ไม่ต่างกัน แต่หลังฝึก 4 สัปดาห์พบกลุ่ม WM และกลุ่ม M มี pressure sense ดีขึ้นจากก่อนฝึก (p=.
012) และเพิ่มขึ้นกว่ากลุ่ม C อย่างมีนัยสำคัญ (กลุ่ม WM: p=.001, กลุ่มM: p=.014) และไม่พบความแตกต่างระหว่างกลุ่ม
WM และกลุ่ม M นอกจากนี้ พบว่าหลังการฝึกกลุ่ม WM และกลุ่ม M มี vibration perception เพิ่มขึ้นจากก่อนฝึก อย่างมี
นัยสำคัญ (p=.012) ขณะที่กลุ่ม C ไม่มีการเปลี่ยนแปลง ผลการศึกษาสรุปได้ว่า ทั้งการเดินจงกรมและการนวดสามารถลด
อาการ DPN ได้ ดังนั้น จงกรมจึงเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจและมีประสิทธิภาพช่วยลดอาการ DPN สำหรับ type-2 DM ได้